Betta Balığı Hastalıkları ve Bakımı: A’dan Z’ye Kapsamlı Rehber
Betta Balığı Hastalıkları ve Bakımı: A’dan Z’ye Kapsamlı Rehber
Betta’nın Doğasından Başlayalım
Betta balıkları (Betta splendens), Tayland’ın durgun sularında, pirinç tarlalarında yaşayan labirent solunumlu canlılardır. Bu özellikleri sayesinde hem su altından hem yüzeyden nefes alabilirler. Ancak bu “dayanıklı” yapı, hatalı akvaryum koşullarıyla birleştiğinde hızla zayıflar.
Betta’nın sağlığını etkileyen üç temel unsur vardır:
Su kalitesi (pH, sıcaklık, amonyak, nitrit)
Beslenme (kaliteli, dengeli ve ölçülü)
Stres faktörleri (ani değişim, yetersiz alan, agresif tank arkadaşları)
Hastalıklar genellikle bu üç etmenin birleşiminden doğar.
Sağlıklı Betta Nasıl Anlaşılır?
Renkleri canlıdır: Betta’nın renkleri parlak mavi, kırmızı, mor veya yeşil tonlarındaysa bağışıklığı güçlüdür.
Yüzgeçler açık ve simetriktir: Yüzgeçlerini sık sık açıyorsa enerjisi yerindedir.
Yem iştahı iyidir: Yem zamanı aktifleşir, hareketli davranır.
Kabarcık yuvası yapar: Özellikle erkekler, su yüzeyinde baloncuklar oluşturuyorsa bu sağlıklı bir davranıştır.
Düzenli solunum: Ne çok hızlı, ne de çok yavaş nefes alır.
Hastalık Belirtilerini Doğru Yorumlamak
Betta balıklarında hastalıklar genellikle yavaş başlayan ama hızlı ilerleyen süreçlerdir.
Belirtileri doğru okumak, yanlış müdahaleyi önler.
🩸 Genel Hastalık Belirtileri
Belirti
Olası Sebep
Açıklama
Renk solması
Stres, kötü su, hastalık
Su kalitesi bozulduğunda melanin üretimi etkilenir.
Yüzgeç kapanması
Soğuk su, mantar, fin rot
Balık kendini koruma pozisyonuna alır.
Sürekli yüzeye çıkma
Solungaç paraziti, oksijen azlığı
Yüzeyde nefes alma davranışı aşırılaşır.
İştahsızlık
Parazit, kabızlık, stres
Sindirim sistemi yavaşlar, yem reddedilir.
Sürtünme hareketi
Parazit, beyaz benek
Balık cama veya dekorlara sürtünür.
Kabarma / Şişlik
Dropsy (iç enfeksiyon)
İç organlarda sıvı birikmesi başlar.
💡 İpucu: 2–3 gün boyunca tekrarlayan semptomlar varsa, sadece “stres” değil bir hastalık vardır.
En Sık Görülen Betta Hastalıkları (Belirtiler + Neden + Tedavi)
🔍Belirtiler
Gövde ve yüzgeçlerde tuz tanesi gibi beyaz noktalar
Balığın cama veya dekorlara sürtünmesi
Hızlı solunum
Durgunluk, iştah kaybı
🧬 Nedenleri
Ani sıcaklık düşüşü (özellikle 28°C altına inmesi)
Yeni eklenen balıkların taşıdığı parazitler
Zayıf bağışıklık ve kirli su
💊 Tedavi
Sera Costapur F → Beyaz benek tedavisinde en etkili ürünlerden biridir. Metilen mavisi içerir.
Tetra ContraIck Plus → Hafif ve orta seviye vakalarda kullanılabilir.
JBL Punktol Plus 125 → Geniş spektrumlu parazit ilacıdır.
💧 Uygulama
Sıcaklığı 2 gün içinde 30°C’ye çıkar.
Akvaryumun %50’sini değiştir.
İlacı üretici talimatına göre uygula.
Tedavi süresince aktif karbonu çıkar (ilaç etkisini azaltır).
5–7 gün sonra gözlemle; belirtiler azalınca suyu tazele.
📌 Not: Beyaz benek paraziti sadece serbest yüzücü formdayken öldürülebilir. Bu yüzden tedavi birkaç gün sürmelidir.
Mantar Enfeksiyonu
🔍 Belirtiler
Vücutta pamuksu beyaz tabakalar
Yüzgeç uçlarında bozulma
Hareketsizlik, yüzme isteksizliği
🧬 Nedenleri
Yaralanma (yüzgeç yırtılması)
Düşük sıcaklık (25°C altı)
Aşırı yemleme ve su kirliliği
💊 Tedavi
Sera Mycopur → Mantar enfeksiyonlarında yaygın kullanımda.
JBL Fungol Plus 250 → Derin mantar enfeksiyonlarında etkilidir.
Aquaforest Fish V → Destekleyici vitamin ve bağışıklık takviyesi sağlar.
🧂 Uygulama
10 litreye 1 yemek kaşığı akvaryum tuzu ekle.
Isıyı 27°C’ye sabitle.
Işığı azalt; karanlık ortam iyileşmeyi hızlandırır.
Tedavi 5–7 gün sürebilir.
Yüzgeç Erimesi (Fin Rot)
🔍 Belirtiler
Yüzgeç kenarlarında siyahlaşma, kopma veya yıpranma
Kısalan yüzgeçler, bazen kanama
Balığın hareketliliğinde azalma
🧬 Nedenleri
Kirli su ve amonyak birikimi
Stres (yetersiz alan, kötü filtrasyon)
Bakteriyel enfeksiyon
💊 Tedavi
Sera Baktopur → Hafif vakalar için sıvı form.
Sera Baktopur Direkt → İleri vakalar için antibiyotik etkili tablet.
Tetra Medica GeneralTonic Plus → Genel bakteriyel hastalıklarda etkili.
💧 Uygulama
Her gün %30 su değiştir.
Filtreyi yavaş modda çalıştır.
Tedavi süresince balığı tek başına tut.
İyileşme süreci genellikle 10–14 gündür.
💡 Fin rot ilerlemişse, yüzgeç uçlarının yeniden uzaması haftalar alabilir.
Solungaç Parazitleri
🔍 Belirtiler
Solungaçlarda kızarıklık
Sürekli yüzeye çıkma
Tek solungaçla nefes alma
Hızlı nefes alıp verme
🧬 Nedenleri
Yeni balıklardan taşınan parazitler
Yetersiz su değişimi
Amonyak birikimi
💊 Tedavi
Sera Tremazol → Solungaç ve deri parazitleri için özel formül.
JBL Gyrodol Plus 250 → Monogenetik solucanlar için etkilidir.
💧 Uygulama
Tedavi süresince hava taşı kullan.
3 gün sonra %80 su değiştir.
İlaç sonrası vitamin takviyesi (Sera Fishtamin) bağışıklığı destekler.
Dropsy (Pul Kalkması, Şişkinlik)
🔍 Belirtiler
Karın kısmında şişme
Pulların dışa doğru kalkması (“çam kozalağı” görünümü)
Dengesiz yüzme, iştahsızlık
Gözlerde şişlik (bazı vakalarda)
🧬 Nedenleri
Böbrek yetmezliği
İç enfeksiyon (Aeromonas bakterisi)
Kötü su koşulları
Düşük proteinli veya tek tip beslenme
💊 Tedavi
Sera Baktopur Direkt → Antibakteriyel içerikli güçlü ilaç.
Epsom Tuzu Banyosu: 5 litre suya 1 çay kaşığı ekle.